Przed przystąpieniem do właściwego procesu rekultywacji środowiska gruntowo-wodnego należy jak najdokładniej określić warunki geologiczne, hydrogeologiczne oraz rodzaj, zasięg i stopień skażenia środowiska. Do tego celu najpowszechniej stosowane są otwory badawcze, badania atmogeochemiczne i geofizyczne.

Otwory badawcze pozwalają na poznanie profilu geologicznego, położenia zwierciadła wód podziemnych oraz na pobór próbek gruntu i wody podziemnej do dalszych badań laboratoryjnych.

Badania atmogeochemiczne są szybkim i ekonomicznym sposobem na określenie zasięgu skażenia środowiska substancjami ropopochodnymi i innymi związkami organicznymi oraz prowadzenie monitoringu. Badania te można traktować jako wstępne lub pomocnicze. W metodzie tej zastosowany sprzęt ma bardzo dużą rolę. DEKONTA Polska Sp. z o.o. dysponuje precyzyjnym miernikiem ECOPROBE 5 będący połączeniem w jednym urządzeniu dwóch analizatorów: PID i IR.

Badania geofizyczne pozwalają na prawie ciągłe rozpoznanie środowiska gruntowo-wodnego. Polegają one na pomiarze wybranej wielkości fizycznej, np. przewodności elektrycznej gruntu, a następnie zinterpretowaniu wyników w odniesieniu do budowy geologicznej. Stwierdzone w trakcie interpretacji ewentualne anomalie można w wielu przypadkach powiązać z istnieniem elementów infrastruktury lub zanieczyszczeniami. Badania geofizyczne są metodami stosunkowo tanimi, szybkimi i mało- lub bezinwazyjnymi. W połączeniu z wynikami uzyskanymi z otworów badawczych uzyskuje się dokładny opis stanu środowiska gruntowo-wodnego.

Prawidłowe rozpoznanie stopnia i zasięgu skażenia środowiska gruntowo-wodnego ma kluczowe znaczenie w optymalizacji kosztów i sposobów rekultywacji istniejącego skażenia.